صدور پروانه فعالیت سازمان مردم نهاد به استناد  آیین نامه اجرایی تاسیس و فعالیت سازمانهای مردم نهاد انجام می شود . شما می توانید درخواست تاسیس را از طریق سایت اینترنتی وزارت کشور به نشانیmoi.ir  تکمیل و ارسال نمایید . مدت زمان صدور پروانه فعالیت حدود ۲ ماه از تاریخ اخذ موافقت اولیه هیات نظارت است  . برای صدور پروانه فعالیت سازمانهای مردم نهاد ، هزینه ای پیش بینی نشده است .

طبق ماده ۱۸ آیین نامه اجرایی تاسیس و فعالیت سازمانهای مردم نهاد ، شرایط هیات موسس سازمانهای مردم نهاد به شرح زیر می باشد  :

الف ـ داشتن هیجده سال تمام.

ب ـ تابعیت ایرانی.

پ ـ دارا بودن صلاحیت تخصصی حداقل دو نفر از مؤسسان درخصوص موضوع فعالیت سازمان.

ت ـ عدم عضویت در گروههایی که بر اساس رأی دادگاه صالح محارب و معاند شناخته شده اند و نداشتن محکومیت مؤثرکیفری به نحوی که موجب محرومیت از حقوق اجتماعی شود.

تبصره: هیئت مؤسس باید دارای حداقل پنج عضو باشد.

به طور معمول در بدو تاسیس سازمانهای مردم نهاد ، اعضای هیات موسس میتوانند به عنوان اولین مدیران و بازرسان تشکل انتخاب شوند و این مسئولیت را به مدت ۲ سال (طبق مدت مقرردراساسنامه)عهده دار شوند. پس از ثبت شخصیت حقوقی تشکل ، اعضای هیات موسس مسئولیتی تحت عنوان هیات موسس نخواهند داشت و به عنوان عضو تشکل محسوب میشوند و میتوانند مسئولیت‌هایی را طبق روند مقرر در اساسنامه عهده دار شوند . بعد از اتمام مدت تصدی اولین مدیران تشکل ، انتخاب اعضای هیات مدیره و بازرسین برعهده مجمع عمومی است و کلیه اعضای دارای حق رای می توانند به عنوان نامزد هیات مدیره یا بازرسی، در انتخابات شرکت کنند. اعضای هیات موسس  نیز  از حق نامزدی برای تصدی سمت هیات مدیره و بازرسی برخوردار هستند و در صورت کسب آرای لا‌زم ، میتوانند این سمت‌ها را عهده دار شوند. البته باید توجه داشت هیچگونه امتیازی نسبت به سایر اعضا نخواهند داشت و تحت عنوان هیات موسس در انتخابات شرکت نمیکنند و صرفا عضو تشکل محسوب میشوند.

تعیین دفتر مرکزی و محل فعالیت تشکل ، توسط هیات موسس انجام می پذیرد و اتخاذ تصمیم در این زمینه با موافقت اکثریت اعضای هیات موسس است . درصورت موافقت هیات موسس ، شما می توانید بخشی از دفتر کار خود را به عنوان دفتر تشکل اختصاص داده و تابلوی جداگانه ای برای آن نصب کنید. نکته مهمی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که کلیه امور سازمان مردم نهاد باید به صورت مجزا و مستقل از شرکت، انجام پذیرد. بعد از ثبت شخصیت حقوقی تشکل ، اتخاذ تصمیم در این زمینه در حیطه اختیارات هیات مدیره و با تصویب مجمع عمومی فوق العاده انجام می شود و تا زمانیکه اقدامی در خصوص تغییر نشانی توسط مراجع مذکور انجام نشده است ، نشانی مندرج در اساسنامه به عنوان دفتر تشکل خواهد بود . درحال حاضر مقررات خاصی در زمینه محل استقرار دفتر مرکزی تشکلهای مردم نهاد به تصویب نرسیده است و نشانی اعلام شده از سوی هیات موسس و هیات مدیره ملاک عمل قرار می گیرد.

باتوجه به اینکه سازمانهای مردم نهاد در زمره اشخاص حقوقی محسوب می شوند، لذا در بدو تاسیس این سازمانها می بایست درخصوص وضعیت آورده اولیه  در اساسنامه اتخاذ تصمیم شود. اگر سازمان فاقد آورده اولیه باشد این موضوع در اساسنامه قید می شود و هیات موسس عنوان می کنند که موسسه فاقد آورده مالی یا دارایی اولیه  است . باتوجه به اینکه سازمانهای مردم نهاد دارای ماهیت غیرتجاری ، غیرانتفاعی و عام المنفعه هستند، لذا بسیاری از این سازمانها فاقد آورده مالی می باشند و فعالیت های آنها توسط افراد داوطلب انجام می پذیرد.

اما درصورتیکه سازمان دارای آورده اولیه باشد ، میزان آن به طور معمول  حداقل یک میلیون ریال تعیین می شود و درمورد حداکثر ، تصمیم با هیات موسس است وحدنصاب قانونی در این زمینه وجود ندارد. به عنوان مثال در مورد موسسات خیریه وسازمانهایی که اجرای موضوع فعالیت آنها مستلزم برخورداری از منابع مالی است ، هیات موسس ملزم هستند مقررات موردنیاز در مورد آورده اولیه و دارایی های موسسه را در اساسنامه پیش بینی نمایند. لازم به ذکر است طبق مفاد ماده ۷ آیین نامه اجرایی تاسیس و فعالیت سازمانهای مردم نهاد ، کلیه اموال و دارایی (آورده اولیه و سایرداراییهایی که در طول فعالیت سازمان ایجاد می شود) ، متعلق به شخصیت حقوقی سازمان مردم نهاد بوده و باید در راستای اجرای اهداف اساسنامه هزینه شود و قابل تقسیم بین اعضای موسس یا مدیران و اعضای سازمان نمی باشد.

منظور از موسسه خیریه، موسسات و انجمن هایی غیر انتفاعی، عام المنفعه و غیر سیاسی هستند که به وسیله افراد حقیقی یا حقوقی تاسیس شده و درزمینه ارائه خدمات اجتماعی به افراد، خانواده های نیازمند و زن سرپرست، کودکان بی سرپرست و بد سرپرست، آسیب دیدگان‌ اجتماعی و … فعالیت نموده و مجوز لازم را از سازمان بهزیستی دریافت نموده باشند . موسسات خیریه انواع مختلفی دارند که عبارتند از :

• موسسات غیر دولتی : این موسسات با اهداف غیرسیاسی و غیرتجاری و به دو شکل انتفاعی و غیرانتفاعی تشکیل می شوند.
• موسسات غیردولتی انتفاعی: به موسساتی گفته می شود که هدف از آن سودآوری بین اعضا باشد.
• موسسات غیردولتی غیرانتفاعی خیریه ای: موسساتی هستند که به دنبال سودآوری برای جامعه باشند.

شرایط تاسیس موسسات خیریه ای و غیرانتفاعی به شرح ذیل است :

۱- تابعیت جمهوری اسلامی ایران
۲- داشتن صلاحیت علمی، تخصصی و فنی اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل قبل از دریافت پروانه تاسیس
۳- مدیر عامل موسسه باید حداقل دارای مدرک تحصیلی دیپلم باشد و حضور حداقل دو نفر دارای مدرک کارشناسی مرتبط با فعالیت موسسه در اعضای هیئت مدیره الزامی است.
تبصره : ۸ سال سابقه کار مرتبط برای کارکنان بازنشسته یا بازخرید سازمان بهریستی که حداقل دارای مدرک تحصیلی دیپلم باشند و ۴ سال سابقه کار مرتبط برای دارندگان مدرک کارشناسی غیرمرتبط معادل مدرک کارشناسی مرتبط محسوب می شود.
۴- حداقل دارایی موسسه غیردولتی غیرانتفاعی و خیریه ای سی میلیون ریال و موسسات غیردولتی انتفاعی شصت میلیون ریال می باشد.
۵- دارا بودن حداقل ۲۳ سال سن برای تمام اعضای هیئت مدیره، مدیر عامل و بازرسین موسسات
۶- داشتن مکان ثابت و مناسب که به تایید بهزیستی استان رسیده باشد.

مدارک ثبت موسسه خیریه :

• دو نسخه تکمیل فرم درخواست پروانه تاسیس موسسه
• تکمیل فرم مشخصات فردی اعضای هیات مدیره، مدیر عامل و بازرسین
• تکمیل فرم حراست توسط اعضای هیئت مدیره
• صورتجلسه مجمع عمومی و هیات مدیره
• دو نسخه اساسنامه ارائه شده از سوی دبیرخانه کمیسیونی استانی
• دو قطعه عکس پرسنلی رئیس هیات مدیره
• گواهی عدم اعتیاد و سوء پیشینه اعضای هیات مدیره، مدیر عامل و بازرسین ( معرفی نامه از بهزیستی شهرستان مربوطه )
• گواهی تایید نام موسسه از اداره کل اسناد و ثبت شرکت با ذکر نام استان یا شهرستان محل موسسه
• کپی آخرین مدرک تحصیلی اعضاء هیات مدیره و مدیر عامل
• کپی تمام صفحات شناسنامه و کارت ملی
• کپی سند مالکیت یا اجاره نامه مکان اصلی موسسه.

یکی از شرایط لازم برای تاسیس موسسات خیریه ، تامین آورده اولیه توسط بنیانگذاران خیریه است . این موضوع به استناد بخشنامه صادره از سوی “هیات نظارت برسازمانهای مردم نهاد کشور”  اجرا می شود و تامین آورده اولیه برای تاسیس موسسه خیریه به شرح زیر ضروری است :

برای تاسیس موسسه خیریه در سطح ملی ؛ تامین ۱۰ میلیارد ریال

برای تاسیس موسسه خیریه در سطح استانی ؛ تامین ۵۰۰میلیون تومان

برای تاسیس موسسه خیریه در سطح شهرستان؛ تامین ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان

باتوجه به اینکه موضوع فعالیت موسسات خیریه عمدتا شامل حمایت از نیازمندان  از طریق ارایه کمک های نقدی و غیرنقدی است و برخورداری از تمکن مالی برای اجرای موضوع فعالیت این موسسات ضروری است ، لذا تامین آورده اولیه به عنوان یکی از شرایط تخصصی برای تاسیس موسسه خیریه محسوب می شود . به عبارت دیگر تامین آورده اولیه برای تاسیس موسسات خیریه ، به منظور حصول اطمینان از توانمندی مالی بنیانگذاران  برای اجرای موضوع فعالیت  و حمایت از گروههای هدف ، مورد توجه است .

طبق ماده ۶ آئین نامه اجرایی تاسیس و فعالیت سازمانهای مردم نهاد مصوب ۸/۵/۸۴ هیات وزیران ، منابع درآمدی این سازمانها بشرح زیر پیش بینی شده است :

الف ـ هدیه، اعانه و هبه اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از داخلی و خارجی و دولتی و غیر دولتی.

ب ـ وقف و حبس.

پ ـ وجوه حاصل از فعالیتهای انجام شده در چارچوب موضوع فعالیت، اهداف و اساسنامه تشکل و این آیین نامه.

ت ـ حق عضویت در تشکل.

البته  ۴ نکته مهم در مورد منابع درآمدی و هزینه های تشکلهای مردم نهاد ، باید مورد توجه باشد :

تشکلهای مردم نهاد (NGO) جزو “موسسات غیرتجاری غیرانتفاعی” محسوب می شوند و براین اساس ، فعالیت هایی که برای درآمد زایی  انجام می دهند ، نباید دارای ماهیت تجاری و اقتصادی  باشد.

موضوع پروژه هاو قراردادهایی که این تشکلها برای درآمدزایی انجام می دهند ، باید مرتبط با موضوع فعالیت مندرج در اساسنامه تشکل باشد . کلیه منابع حاصل از فعالیت تشکلهای مردم نهاد، باید به حساب بانکی به نام تشکل واریز شود و براساس مفاد اساسنامه مصوب تشکل، هزینه شود. کسب درآمد در تشکلهای مردم نهاد به صورت محدود و صرفا برای تامین هزینه ها انجام می شود و لذا کسب درآمد نباید به هدف اصلی تشکل تبدیل شود.

تشکلهای مردم نهاد برای اجرای اهداف ، عمدتا از روشهایی استفاده می کنند که  نیاز کمی به منابع مالی داشته باشد. بعنوان مثال به جای استخدام کارمند ، از افراد داوطلب عضوپذیری می کنند. همچنین این تشکلها برای اجرای پروژه ها نیز ، اقدام به جلب مشارکت اشخاص حقیقی و حقوقی می نمایند .

ازسوی دیگر این تشکلها به فعالیتها و  برنامه هایی می پردازند که متناسب با منابع مالی آنها باشد .

باتوجه به موارد فوق ، در صورتیکه  “تالیف کتاب ” ، در راستای موضوع فعالیت  موسسه خیریه انجام شود و منابع حاصل از فروش آن نیز به حساب بانکی واریز شده و در چهارچوب اساسنامه هزینه می شود، مغایرتی با مقررات ندارد و اینگونه اقدامات را می توان در چهارچوب بند پ ماده ۶ تصویب نامه هیات وزیران ، در نظر گرفت .

سرمایه گذاری موسسات خیریه و سازمانهای مردم نهاد 

سرمایه گذاری  در تشکلهای مردم نهاد ، می تواند بعنوان بخشی از فعالیتهای مالی تشکل جهت تامین منابع مالی پایدار در بلند مدت انجام شود بعنوان مثال برخی از تشکلهای  مردم نهاد ، بصورت سالیانه و  پس از رسیدگی به حسابهای مالی ، حجم اندکی از منابع خود را در بورس  سرمایه گذاری می کنند .

در بحث سرمایه گذاری باید به نکات زیر توجه شود :

سرمایه گذاری زمانی انجام می شود که منابع مالی  مازاد بر نیاز سالیانه تشکل ، در حساب بانکی  انباشت  یا ذخیره شده باشد .  بعنوان مثال در موسسات خیریه و حمایتی ، اولویت اول ارائه کمک به گروههای هدف است و لذا نمی توان ارائه خدمات به گروه هدف را متوقف نموده و سرمایه گذاری کرد .  هدف از سرمایه گذاری ، تامین منابع مالی پایدار برای پشتیبانی از فعالیت تشکل در بلند مدت است . لذا برای سرمایه گذاری  ابتدا باید منبع مالی مشخصی پیش بینی شده و درطول فعالیت تشکل به آن پرداخته شود. اسناد مالکیت و مدارک مربوط به سرمایه گذاری ها ، میبایست بنام تشکل تنظیم شده و منابع حاصل از آن نیز به حساب بانکی تشکل واریز شود . سرمایه گذاری نباید تبدیل به فعالیت اصلی تشکل شود . سرمایه گذاری یک فعالیت اقتصادی و تجاری است و درصورتیکه به فعالیت اصلی تشکل تبدیل شود ، با ماهیت غیرتجاری تشکل مغایرت پیدا می کند. بعنوان مثال خرید سهام برای سرمایه گذاری توسط برخی از  تشکلها بصورت سالیانه  انجام می شود(سالی یکبار با منبع مالی مشخص) ، ولی اگر خرید و فروش سهام به فعالیت روزمره تشکل تبدیل شود ، با ماهیت غیرتجاری تشکل در مغایرت خواهد بود.

در ایران موسسات خیریه ایی که بر مبنای قوانین جاری کشور تاسیس و از دستگاههای دولتی مجوز فعالیت دریافت نمایند، مشمول معافیت از
پرداخت مالیات میگردند. از شرایط اصلی برخورداری از معافیتهای فوق داشتن یک ناظر مالی بر عملکرد موسسه میباشد و در صورت تائید ناظر
مبنی بر فعالیت عام المنفعه و منطبق به اهداف اساسنامه خیریه میباشد

ازجمله این احکام می توان به ممنوعیت تقسیم اموال و دارائیها در سازمانهای مردم نهاد اشاره نمود که در ماده ۷ تصویب نامه شماره ۲۷۸۶۲ /ت
۸۴ هیات وزیران)آئین نامه اجرایی تاسیس و فعالیت سازمانهای مردم نهاد( به تصویب هیات وزیران رسیده است و براساس آن /۵/ ۳۱۲۸۱ ه مورخ ۸
کلیه اموال و دارائیهای سازمانهای مردم نهاد متعلق به شخصیت حقوقی سازمان است.
در ماده ۶ تصویب نامه هیات وزیران ، منابع مالی سازمانهای مردم نهاد پیش بینی شده است:
پ وجوه حاصل از فعالیتهای انجام شده در چارچوب موضوع فعالیت، اهداف و اساسنامه سازمان و این آیین نامه.
“تبصره ۱ سازمان موظف است پیش از دریافت کمک از منابع خارجی، مشخصات منبع کمک کننده، میزان کمک و چگونگی آن را به صورت
مشروح بر حسب مورد به مراجع نظارتی مربوط اعلام نماید. مراجع مذکور موظفند ظرف حداکثر یک هفته از تاریخ وصول اعلام یاد شده، نسبت
به نظر خواهی از وزارتخانه های اطلاعات و امور خارجه و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اقدام نمایند. موافقت دستگاه های یا شده ضروری
است و این دستگاه ها موظف به اظهار نظر ظرف حداکثر یک ماه از تاریخ وصول استعلام می باشند. عدم ارائه پاسخ ظرف این مدت به منزله نظر
موافق است” .
“ماده ۵: سازمان مکلف است گزارش عملکرد اجرایی و مالی سالانه خود را حداکثر تا دو ماه پس از پایان هر سال مالی به مرجع نظارتی مربوط و
نیز در طی سال، سایر گزارشهای عملکرد اجرایی و مالی را بنا به درخواست مرجع یادشده، حسب مورد، ارائه و همچنین نسبت به انتشار خلاصه
ای از گزارش سالانه مذکور برای اطلاع عموم، در محدوده جغرافیایی فعالیت خود اقدام کند” بند ط ماده ۱۳۹ قانون مالیاتهای مستقیم
باتوجه به مطالب فوق ، بطور کلی قوانین مالی حاکم بر سازمانهای مردم نهاد ، شامل قوانین و مقرراتی است که در مورد اشخاص حقوقی صادق
است از جمله آن میتوان به قانون تجارت و قانون مالیاتهای مستقیم اشاره نمود. همچنین تصویبنامه های هیات وزیران )آئین نامه اجرایی تاسیس
و فعالیت سازمانهای مردم نهاد( نیز از جمله مقرراتی است که می بایست در عملکرد مالی سازمانهای مردم نهاد به مورد اجرا گذاشته شوند.

بطورکلی سازمانهای مردم نهاد دارای “ماهیت غیرتجاری” هستند و لذا فعالیت آنها نمی تواند در موضوعات تجاری و اقتصادی متمرکز شود .
بعنوان مثال “موضوع سرمایه گذاری ” نمی تواند بعنوان موضوع فعالیت یا هدف یک سازمان مردم نهاد تعیین شود.
بنابراین بحث سرمایه گذاری ، صرفا بعنوان یک اقدام در سازمانهایی پیگیری می شود که نیازمند منابع مالی پایدار برای اجرای هدف هستند .
اغلب این سازمانها از روش سرمایه گذاری در بورس استفاده می کنند و سالیانه بخشی از منابع مالی سازمان، صرف خرید سهام شده و درآمد
حاصل از آن برای هزینه های سازمان اختصاص می یابد. بحث سرمایه گذاری ، صرفا در مورد موسساتی صادق است که بعنوان مثال در زمینه
“نگهداری از معلولین” ، “تامین هزینه درمان بیماران” و یا “اعطای بورس تحصیلی” و امثالهم ، فعالیت می کنند . باتوجه به اینکه نوع فعالیت
اینگونه سازمانها هزینه بر است ، لذا برای تداوم فعالیت ، ناگزیر هستند تا از روشهای مختلف ،اقدام به تامین منابع مالی پایدار نمایند .

۲۷ ( پیش بینی شده است. /۱۱/ معافیت مالیاتی سازمانهای مردم نهاد در ماده ۱۳۹ قانون مالیاتهای مستقیم مصوب سال ۱۳۸۰ )اصلاحی ۸۰
طبق ” تبصره یک ” ماده ۱۳۹ قانون مذکور ؛ وجوه حاصل از فعالیتهای غیرانتفاعی که بمنظور پیشبرد اهداف و وظایف موسسات موضوع این
ماده ، درچهارچوب اساسنامه تحصیل شود ، مشمول معافیت مالیاتی می شود. لذا درصورتیکه سازمان مردم نهاد از شرایط معافیت مالیاتی برخوردار
باشد و پروژه ها و قراردادهای آن در راستای موضوع فعالیت و اهداف مندرج در اساسنامه مصوب اجرا شده باشد ، مشمول معافیت مالیاتی میگردد.

سازمان های مردم نهاد پس از اخذ پروانه فعالیت و ثبت حقوقی، جهت استفاده از معافیت مالیاتی باید به دفاتر سازمان امور مالیاتی مربوطه مراجعه
نموده و اقدام به تسلیم اظهار نامه مالیاتی نمایند. پس از تسلیم اظهار نامه مالیاتی به همراه مدارک مثبته دال بر فعالیت عام المنفعه و غیر انتفاعی
مثل اساسنامه و پروانه و سند ثبت وزارتخانه، کارشناسان سازمان امور مالیاتی پس از بررسی و تایید فعالیت غیردولتی و عام المنفعه و غیر انتفاعی
سمن، نسبت به صدور معافیت مالیاتی برای سازمان مردم نهاد اقدام می گردد.
عدم مراجعه سمن به دفاتر امور مالیاتی و عدم تسلیم اظهار نامه مالیاتی به منزله تخلف تلقی شده و منجر به تعیین بدهی برای سمن از سوی
دفاتر امور مالیاتی خواهد شد. لذا سازمان های مردم نهاد جهت استفاده از معافیت مالیاتی حتما باید نسبت به ارایه اظهارنامه مالیاتی اقدام نمایند.

کلیه اشخاص با شخصیت حقیقی خود می توانند اقدام به تاسیس سازمان مردم نهاد نموده و یا به عضویت آن درآیند. این موضوع در ماده یک
آیین نامه اجرایی تاسیس و فعالیت سازمانهای مردم نهاد به شرح زیر پیش بینی شده است :
نامیده می شود، به تشلکهایی اطلاق می شود که توسط گروهی از اشخاص حقیقی یا » سازمان « الف سازمان غیردولتی که در این آیین نامه
حقوقی غیرحکومتی به صورت داوطلبانه با رعایت مقررات مربوط تأسیس شده و دارای اهداف غیرانتفاعی و غیر سیاسی می باشد.
به این معناست که دستگاههای حکومتی در تأسیس و اداره سازمان دخالت نداشته باشند. مشارکت مقامات و کارکنان دولتی در » غیردولتی « واژه
تأسیس و اداره سازمان، در صورتی که خارج از عنوان و سمت دولتی آنان باشد، مانع وصف غیردولتی سازمان نخواهد بود.
سازمانهای مردم نهاد دارای ماهیت غیرانتفاعی هستند و فعالیت در این سازمانها به صورت داوطلبانه می باشد و لذا پرداخت حق الزحمه به هیات
مدیره این سازمانها فاقد وجاهت قانونی است. این موضوع در ماده ۷ آیین نامه اجرایی تاسیس و فعالیت سازمانهای مردم نهاد به شرح زیر پیش
بینی شده است : تقسیم دارایی، سود و یا درآمد سازمان در میان مؤسسان، اعضا و مدیران و کارکنان آن قبل و پس از انحلال ممنوع است.

حق عضویت در سازمانهای مردم نهاد غالبا به صورت حق عضویت سالیانه است که میزان آن هر سال در مجمع عمومی سالیانه تعیین می شود .
برای این منظور هیات مدیره تشکل ، پیشنهادات خود را در جلسه مجمع عمومی مطرح می کند و پس از اخذ نظرات اعضای حاضر در جلسه ،
میزان حق عضویت برای یک سال آتی تعیین می شود. مبلغ حق عضویت بایدبه تصویب اکثریت مطلق حاضرین)بیش از نصف به علاوه یک( در
جلسه مجمع عمومی رسیده و در صورتجلسه مجمع عمومی قید شود.
حق عضویت به عنوان منبعی برای تامین بخشی از منابع مالی مورد نیاز برای فعالیت تشکل دریافت می شود و اعضای تشکل آن را به صورت
داوطلبانه پرداخت می کنند و در ازای پرداخت حق عضویت ؛ حق حضور در جلسات محمع عمومی ، حق رای و حق نامزدی در هیات مدیره و
بازرسی تشکل را کسب می کنند. معیار تعیین حق عضویت ، عمدتا براساس هزینه های جاری و خدماتی است که تشکل به اعضای خود ارایه می
دهد ولی در هر صورت با موافقت و تصویب اکثریت اعضای تشکل تعیین خواهد شد. تعیین حداقل و حداکثر میزان حق عضویت ، برعهده مجمع
عمومی است و هرتشکل با توجه به وضعیت مالی اعضا و گروه های هدف ، اقدام به تعیین آن می نماید.

سازمانهای مردم نهاد برحسب ساختار یا نوع عضویت، به دودسته کلی تقسیم میشوند:
سازمانهای مردمنهاد عضو پذیر 
سازمانهای مردمنهاد هیئتامنایی. 
۱( سازمانهای مردمنهاد عضو پذیر
ساختار این دسته از سازمانها بر مبنای عضوپذیری و بسترسازی برای پذیرش عضو و جلب مشارکت اعضای جدید استوار است. در این سازمانها،
شرایط عضویت توسط هیئت مؤسس در اساسنامه پیشبینی میشود و بعد از ثبت شخصیت حقوقی سازمان، افراد علاقهمند که دارای شرایط
عضویت مقرر در اساسنامه هستند، می توانند به عضویت پذیرفته شوند. در سازمانهای عضو پذیر تعداد اعضا محدود نبوده و میتواند هرساله
افزایش یابد. تعداد دقیق اعضای این سازمانها، در اساسنامه ذکر نمیشود و قبل از برگزاری مجمع عمومی سالیانه، تعداد دقیق اعضا توسط
هیئتمدیره اعلام شده و برحسب آن جلسات مجامع عمومی با حضور نصف بعلاوه یک اعضا رسمیت مییابد. کلیه امور سازمانهای عضو پذیر از
مجمع عمومی « قبیل انتخاب مدیران و بازرسان، تعیین خطمشی، تصویب ترازنامه و صورتهای مالی، تغییر اساسنامه و … توسط اعضا در جلسات
اتخاذ تصمیم میشود. در سازمانهای عضو پذیر، اعضا بهعنوان مهمترین رکن سازمان مطرح هستند و لذا مقررات مربوط شرایط عضویت، » اعضا
انواع عضویت، شرایط برخورداری از حق رأی و همچنین حقوق و تکالیف اعضا باید بهصراحت در اساسنامه، مشخص شود.
در سازمانهای عضو پذیر، دو نوع عضویت پیشبینی میشود:
اعضای اصلی )اعضای رسمی یا پیوسته(
اعضای افتخاری )اعضای غیررسمی یا وابسته(
الف : اعضای اصلی )رسمی یا پیوسته(؛ شامل اعضایی است که دارای شرایط عضویت مقرر در اساسنامه مصوب هستند و با پذیرش اساسنامه به
عضویت پذیرفته میشوند. عضو اصلی، حق عضویت پرداخت میکند و در مجامع عمومی دارای حق رأی و حق کاندیداتوری هیئتمدیره و بازرسی،
خواهد بود.
ب: اعضای افتخاری )غیررسمی یا وابسته(؛ شامل اعضایی است که دارای شرایط عضویت مقرر در اساسنامه مصوب سازمان نیستند ولی با توجه به
علاقهمندی به موضوع و اهداف سازمان، بهصورت افتخاری در اجرای طرحها و برنامهها مشارکت میکنند. عضو افتخاری حق عضویت پرداخت
نمیکند و در مجامع عمومی دارای حق رأی و حق کاندیداتوری هیئتمدیره و بازرسی، نخواهد بود.
۲( سازمانهای مردمنهاد هیئتامنایی
درسازمانهای امنایی، هیئت مؤسس در بدو تأسیس سازمان، گروهی از افراد را بهعنوان “هیئتامنا” تعیین نموده و اتخاذ تصمیم درموردکلیه
امور سازمان به آنها واگذار می شود. تعداد دقیق اعضای هیئتامنا در اساسنامه قید میشود و جلسات هیئتامنا با حضور نصف بعلاوه یک اعضای
هیئتامناء رسمیت پیدا میکند. افزایش یا کاهش تعداد اعضای امناء، با نظر اکثریت هیات امناء، انجام میشود و درهرصورت تعداد دقیق آن در
اساسنامه مشخص میشود. کلیه امور سازمانهای هیئتامنایی از قبیل انتخاب مدیران و بازرسان، تعیین خطمشی، تصویب ترازنامه و صورتهای
اتخاذ تصمیم میشود. هیئتمدیره و بازرسان سازمانهای » مجمع عمومی امنا « مالی، تغییر اساسنامه و … توسط اعضای هیئتامناء در جلسات
امنایی، غالباً از بین اعضای هیئت امناء انتخاب میشود.

درمورد نحوه تایید صورتجلسات مجامع عمومی ، مرجع صدور پروانه فعالیت موظف است مصوبات مجامع عمومی را با مقررات جاری کشور و مفاد

اساسنامه مصوب تشکل مطابقت نموده و در صورتیکه مغایرتی وجود نداشته باشد ، صورتجلسات را تایید و مهر نماید . اقدم بعدی شامل ارسال

صورتجلسه به مرجع ثبت است . درصورتیکه مصوبات صورتجلسه شامل انتخاب اعضای هیات مدیره،مدیرعامل و بازرس ، تغییر نشانی و یا تغییر

مفاد اساسنامه باشد ، باید صورتجلسه به اداره ثبت شرکتها و موسسات غیرتجاری ارسال و تغییرات مذکور در روزنامه رسمی کشور آگهی شود.

طبق مقررات تعیین نام در “اداره ثبت شرکتها و موسسات غیرتجاری” ، نام موسساتی که دارای تابعیت ایرانی هستند ، باید به فارسی تعیین شود
. لذا درصورتیکه سازمان در کشور ایران به ثبت برسد ، می بایست دارای نام فارسی باشد.سازمانهایی که دارای فعالیت بین المللی هستند ، می
توانند از ترجمه انگلیسی نام خود در فعالیت های بین المللی استفاده نمایند .

تعداد ۵ نفر بعنوان عضو اصلی هیات مدیره و همچنین ۲ نفر به عنوان عضو علی البدل هیات مدیره ، (NGO) در اغلب سازمانهای مردم نهاد
تعیین می شود. درسازمانهای مردم نهاد کوچک و تشکل های محلی ، تعداد ۳ نفر بعنوان عضو اصلی هیات مدیره و همچنین ۲ نفر به عنوان عضو
علی البدل هیات مدیره تعیین می شود. تعیین تعداد اعضای هیات مدیره ، توسط هیات موسس سازمان مردم نهاد انجام می شود و این تعداد در
اساسنامه سازمان قید می شود.

نحوه تاسیس و فعالیت شعب و دفاتر نمایندگی سازمانهای مردم نهاد \”، هر تشکل می تواند در محدوده فعالیت مندرج در اساسنامه یا
پروانه فعالیت ، اقدام به تاسیس شعبه و دفتر نمایندگی نماید. لذا تشکل شهرستانی نمی تواند در خارج از شهرستان مندرج در اساسنامه ، اقدام
به تاسیس شعبه یا دفتر نمایندگی نماید.
تشکلهایی که محدوده فعالیت آنها در سطح شهرستان است ، صرفا میتوانند در سطح شهرستان مربوطه اقدام به تاسیس شعبه یا دفتر 
نمایندگی کنند.
تشکلهایی که محدوده فعالیت آنها در سطح استان است ، می توانند در سطح استان مربوطه اقدام به تاسیس شعبه یا دفتر نمایندگی کنند. 
تشکلهایی که محدوده فعالیت آنها در سطح ملی است ،می توانند در سطح کشور اقدام به تاسیس شعبه یا دفتر نمایندگی کنند.

براساس قوانین و مقررات جاری کشور ، سازمانهای مردم نهاد در زمره اشخاص حقوقی هستند و رسمیت فعالیت آنها منوط به دریافت پروانه
فعالیت و ثبت شخصیت حقوقی است .طبق ماده ۲۹ آئین نامه اجرایی تاسیس و فعالیت سازمانهای مردم نهاد؛ سازمان پس از دریافت پروانه فعالیت
و ثبت ، واجد شخصیت حقوقی می شود. لذا در مرحله تاسیس ، فعالیت تشکل پس از دریافت پروانه و ثبت شخصیت حقوقی، رسمیت پیدا میکند.
درخصوص تشکلهایی که شخصیت حقوقی آنها قبلا ثبت شده است و به دلیل اتمام مدت تصدی مدیران ، درحال ثبت صورتجلسات جدید هستند،
هیات مدیره وقت، کماکان دارای مسئولیت می باشد .
درصورتیکه اعضای هیات مدیره تغییر کرده باشد ، فعالیت هیات مدیره جدید ، از زمان ثبت اسامی آنها در روزنامه رسمی کشور ، آغاز شده و
رسمیت پیدا می کند . لذا مدیران قبلی تا زمان ثبت هیات مدیره جدید، می توانند به وظایف خود در چهارچوب اساسنامه عمل کنند.
باتوجه به موارد فوق ؛ هیات مدیره ثبتی تشکل در مدت زمان اخذ استعلامات و ثبت تغییرات ، دارای اعتبار بوده و باید به وظایف خود درچهارچوب
اساسنامه عمل نماید . به طور کلی افرادی که اسامی آنها بعنوان هیات مدیره یا بازرس یک موسسه در روزنامه رسمی کشور آگهی شده است ،
تازمانیکه اسامی مدیران جدید آن موسسه در روزنامه رسمی کشور به چاپ برسد، دارای مسئولیت خواهند بود .

سازمانهای مردم نهاد می توانند از طریق تاسیس دفتر نمایندگی یا شعبه ، اقدام به توسعه فعالیت نمایند.
دفتر نمایندگی شامل محلی است که به نمایندگی از سازمان مرکزی ، برنامه های محول از سوی هیات مدیره را پیگیری و اجرا می نماید . دفتر
نمایندگی توسط هیات مدیره سازمان مرکزی ایجاد می شود و یک نفر را بعنوان مسئول دفتر نمایندگی منصوب می کنند . مسئول دفتر نمایندگی،
تحت نظر هیات مدیره سازمان مرکزی فعالیت می کند و حدود اختیارات وی ، محدود به اموری است که در حکم انتصاب قید شده باشد.
شعب: شعبه شامل محلی است که از سازمان مرکزی منفک شده است و تاسیس شعبه زمانی انجام می شود که سازمان در یک محدوده جغرافیایی
مشخص ، دارای تعداد معینی عضو باشد و این اعضا اقدام به تاسیس شعبه نمایند . شعب دارای هیات مدیره مجزا میباشند و انتخاب مدیران شعبه
نیز توسط اعضای شعبه انجام میشود. شعب اختیارات لازم برای اجرای مفاد اساسنامه در محدوده جغرافیایی محل فعالیت شعبه را دارا هستند.
سازمانهای مردم نهاد ابتدا دفتر نمایندگی ایجاد می کنند و در صورت جذب عضو ، می توانند اقدام به تاسیس شعبه کنند. با توجه به اینکه شرح
وظایف دفتر نمایندگی در چهارچوب محدودتری می باشد لذا اغلب سازمانها ، تمایل دارند تا فعالیت خود را از طریق ایجاد دفتر نمایندگی گسترش
دهند. مقررات مربوط به حدود اختیارات شعب و دفتر نمایندگی و نحوه نظارت بر آن متفاوت است و هر سازمانی باید دراین زمینه آئین نامه
داخلی داشته باشد و طبق آن عمل کند .

سازمانهای مردم نهاد می توانند از طریق تاسیس دفتر نمایندگی یا شعبه ، اقدام به توسعه فعالیت نمایند.
دفتر نمایندگی شامل محلی است که به نمایندگی از سازمان مرکزی ، برنامه های محول از سوی هیات مدیره را پیگیری و اجرا می نماید . دفتر
نمایندگی توسط هیات مدیره سازمان مرکزی ایجاد می شود و یک نفر را بعنوان مسئول دفتر نمایندگی منصوب می کنند . مسئول دفتر نمایندگی،
تحت نظر هیات مدیره سازمان مرکزی فعالیت می کند و حدود اختیارات وی ، محدود به اموری است که در حکم انتصاب قید شده باشد.
شعب: شعبه شامل محلی است که از سازمان مرکزی منفک شده است و تاسیس شعبه زمانی انجام می شود که سازمان در یک محدوده جغرافیایی
مشخص ، دارای تعداد معینی عضو باشد و این اعضا اقدام به تاسیس شعبه نمایند . شعب دارای هیات مدیره مجزا میباشند و انتخاب مدیران شعبه
نیز توسط اعضای شعبه انجام میشود. شعب اختیارات لازم برای اجرای مفاد اساسنامه در محدوده جغرافیایی محل فعالیت شعبه را دارا هستند.
سازمانهای مردم نهاد ابتدا دفتر نمایندگی ایجاد می کنند و در صورت جذب عضو ، می توانند اقدام به تاسیس شعبه کنند. با توجه به اینکه شرح
وظایف دفتر نمایندگی در چهارچوب محدودتری می باشد لذا اغلب سازمانها ، تمایل دارند تا فعالیت خود را از طریق ایجاد دفتر نمایندگی گسترش
دهند. مقررات مربوط به حدود اختیارات شعب و دفتر نمایندگی و نحوه نظارت بر آن متفاوت است و هر سازمانی باید دراین زمینه آئین نامه
داخلی داشته باشد و طبق آن عمل کند .

درصورتیکه هیات مدیره بعد از گذشت یک ماه از تاریخ درخواست بازرس ، اقدام به دعوت به مجمع عمومی ننماید ، بازرس می تواند راسا اقدام به
دعوت برای برگزاری مجمع عمومی کرده و جلسه را برگزار کند.

سازمانهای مردم نهاد می توانند از طریق تاسیس دفتر نمایندگی یا شعبه ، اقدام به توسعه فعالیت نمایند.
دفتر نمایندگی شامل محلی است که به نمایندگی از سازمان مرکزی ، برنامه های محول از سوی هیات مدیره را پیگیری و اجرا می نماید . دفتر
نمایندگی توسط هیات مدیره سازمان مرکزی ایجاد می شود و یک نفر را بعنوان مسئول دفتر نمایندگی منصوب می کنند . مسئول دفتر نمایندگی،
تحت نظر هیات مدیره سازمان مرکزی فعالیت می کند و حدود اختیارات وی ، محدود به اموری است که در حکم انتصاب قید شده باشد.
شعب: شعبه شامل محلی است که از سازمان مرکزی منفک شده است و تاسیس شعبه زمانی انجام می شود که سازمان در یک محدوده جغرافیایی
مشخص ، دارای تعداد معینی عضو باشد و این اعضا اقدام به تاسیس شعبه نمایند . شعب دارای هیات مدیره مجزا میباشند و انتخاب مدیران شعبه
نیز توسط اعضای شعبه انجام میشود. شعب اختیارات لازم برای اجرای مفاد اساسنامه در محدوده جغرافیایی محل فعالیت شعبه را دارا هستند.
سازمانهای مردم نهاد ابتدا دفتر نمایندگی ایجاد می کنند و در صورت جذب عضو ، می توانند اقدام به تاسیس شعبه کنند. با توجه به اینکه شرح
وظایف دفتر نمایندگی در چهارچوب محدودتری می باشد لذا اغلب سازمانها ، تمایل دارند تا فعالیت خود را از طریق ایجاد دفتر نمایندگی گسترش
دهند. مقررات مربوط به حدود اختیارات شعب و دفتر نمایندگی و نحوه نظارت بر آن متفاوت است و هر سازمانی باید دراین زمینه آئین نامه
داخلی داشته باشد و طبق آن عمل کند .

سازمانهای مردم نهاد می توانند از طریق تاسیس دفتر نمایندگی یا شعبه ، اقدام به توسعه فعالیت نمایند.
دفتر نمایندگی شامل محلی است که به نمایندگی از سازمان مرکزی ، برنامه های محول از سوی هیات مدیره را پیگیری و اجرا می نماید . دفتر
نمایندگی توسط هیات مدیره سازمان مرکزی ایجاد می شود و یک نفر را بعنوان مسئول دفتر نمایندگی منصوب می کنند . مسئول دفتر نمایندگی،
تحت نظر هیات مدیره سازمان مرکزی فعالیت می کند و حدود اختیارات وی ، محدود به اموری است که در حکم انتصاب قید شده باشد.
شعب: شعبه شامل محلی است که از سازمان مرکزی منفک شده است و تاسیس شعبه زمانی انجام می شود که سازمان در یک محدوده جغرافیایی
مشخص ، دارای تعداد معینی عضو باشد و این اعضا اقدام به تاسیس شعبه نمایند . شعب دارای هیات مدیره مجزا میباشند و انتخاب مدیران شعبه
نیز توسط اعضای شعبه انجام میشود. شعب اختیارات لازم برای اجرای مفاد اساسنامه در محدوده جغرافیایی محل فعالیت شعبه را دارا هستند.
سازمانهای مردم نهاد ابتدا دفتر نمایندگی ایجاد می کنند و در صورت جذب عضو ، می توانند اقدام به تاسیس شعبه کنند. با توجه به اینکه شرح
وظایف دفتر نمایندگی در چهارچوب محدودتری می باشد لذا اغلب سازمانها ، تمایل دارند تا فعالیت خود را از طریق ایجاد دفتر نمایندگی گسترش
دهند. مقررات مربوط به حدود اختیارات شعب و دفتر نمایندگی و نحوه نظارت بر آن متفاوت است و هر سازمانی باید دراین زمینه آئین نامه
داخلی داشته باشد و طبق آن عمل کند .

سازمانهای مردم نهاد می توانند از طریق تاسیس دفتر نمایندگی یا شعبه ، اقدام به توسعه فعالیت نمایند.
دفتر نمایندگی شامل محلی است که به نمایندگی از سازمان مرکزی ، برنامه های محول از سوی هیات مدیره را پیگیری و اجرا می نماید . دفتر
نمایندگی توسط هیات مدیره سازمان مرکزی ایجاد می شود و یک نفر را بعنوان مسئول دفتر نمایندگی منصوب می کنند . مسئول دفتر نمایندگی،
تحت نظر هیات مدیره سازمان مرکزی فعالیت می کند و حدود اختیارات وی ، محدود به اموری است که در حکم انتصاب قید شده باشد.
شعب: شعبه شامل محلی است که از سازمان مرکزی منفک شده است و تاسیس شعبه زمانی انجام می شود که سازمان در یک محدوده جغرافیایی
مشخص ، دارای تعداد معینی عضو باشد و این اعضا اقدام به تاسیس شعبه نمایند . شعب دارای هیات مدیره مجزا میباشند و انتخاب مدیران شعبه
نیز توسط اعضای شعبه انجام میشود. شعب اختیارات لازم برای اجرای مفاد اساسنامه در محدوده جغرافیایی محل فعالیت شعبه را دارا هستند.
سازمانهای مردم نهاد ابتدا دفتر نمایندگی ایجاد می کنند و در صورت جذب عضو ، می توانند اقدام به تاسیس شعبه کنند. با توجه به اینکه شرح
وظایف دفتر نمایندگی در چهارچوب محدودتری می باشد لذا اغلب سازمانها ، تمایل دارند تا فعالیت خود را از طریق ایجاد دفتر نمایندگی گسترش
دهند. مقررات مربوط به حدود اختیارات شعب و دفتر نمایندگی و نحوه نظارت بر آن متفاوت است و هر سازمانی باید دراین زمینه آئین نامه
داخلی داشته باشد و طبق آن عمل کند .

سازمانهای مردم نهاد می توانند از طریق تاسیس دفتر نمایندگی یا شعبه ، اقدام به توسعه فعالیت نمایند.
دفتر نمایندگی شامل محلی است که به نمایندگی از سازمان مرکزی ، برنامه های محول از سوی هیات مدیره را پیگیری و اجرا می نماید . دفتر
نمایندگی توسط هیات مدیره سازمان مرکزی ایجاد می شود و یک نفر را بعنوان مسئول دفتر نمایندگی منصوب می کنند . مسئول دفتر نمایندگی،
تحت نظر هیات مدیره سازمان مرکزی فعالیت می کند و حدود اختیارات وی ، محدود به اموری است که در حکم انتصاب قید شده باشد.
شعب: شعبه شامل محلی است که از سازمان مرکزی منفک شده است و تاسیس شعبه زمانی انجام می شود که سازمان در یک محدوده جغرافیایی
مشخص ، دارای تعداد معینی عضو باشد و این اعضا اقدام به تاسیس شعبه نمایند . شعب دارای هیات مدیره مجزا میباشند و انتخاب مدیران شعبه
نیز توسط اعضای شعبه انجام میشود. شعب اختیارات لازم برای اجرای مفاد اساسنامه در محدوده جغرافیایی محل فعالیت شعبه را دارا هستند.
سازمانهای مردم نهاد ابتدا دفتر نمایندگی ایجاد می کنند و در صورت جذب عضو ، می توانند اقدام به تاسیس شعبه کنند. با توجه به اینکه شرح
وظایف دفتر نمایندگی در چهارچوب محدودتری می باشد لذا اغلب سازمانها ، تمایل دارند تا فعالیت خود را از طریق ایجاد دفتر نمایندگی گسترش
دهند. مقررات مربوط به حدود اختیارات شعب و دفتر نمایندگی و نحوه نظارت بر آن متفاوت است و هر سازمانی باید دراین زمینه آئین نامه
داخلی داشته باشد و طبق آن عمل کند .